Uwaga od autorek: Zawartość tej „Terapeutycznej skrzynki z narzędziami” to pierwszy z serii artykułów o tematyce pracy z seksem i seksualnością w EFT dla par. (Pozostałe artykuły z tej serii to: Określanie seksualnego cyklu pary (jesień 2020, s.2) oraz Dotyk, seks i EFT: jak pomóc parom ponownie rozpalić sensualny dotyk w ramach terapii par EFT? (nr 48, zima 2020) przyp. tłum.)
Seksualna intymność i przywiązanie idą w parze i są cennymi częściami relacji i bycia człowiekiem. Seks to aktywność więziotwórcza, intymna, zabawna, erotyczna, życiodajna, która ma wiele korzyści zdrowotnych oraz wzmacnia bliskość emocjonalną i dobre samopoczucie. Seks jest z natury przepełniony przywiązaniowym przekazem o byciu kochanym, chcianym i pożądanym. Jest wpleciony w tkankę człowieczeństwa i relacji, ale tak często pozostaje niezauważony i niezbadany nawet podczas najbardziej wprawnych sesji terapeutycznych dla par.
Terapeuta EFT, niczym bojownik relacji w służbie miłości, chętnie wkracza z klientami w najciemniejsze zakamarki emocji. Jednak aż 75% terapeutów (w różnych modelach terapii) nie rozmawia ze swoimi klientami o seksie. Szacunki wskazują, że 50% – 67% par i osób boryka się ze swoją seksualnością. Większość par czeka, aż terapeuta poruszy tę kwestię. A wiadomości są rozczarowujące – większość terapeutów tego nie robi.
Dlaczego tak jest? Po rozmowach z wieloma terapeutami na ten temat, zapoznaniu się z literaturą i wzięciu pod uwagę blokad przed zajmowaniem się seksem i seksualnością w naszej własnej praktyce terapeutycznej, wyłaniają się pewne wątki. Większość terapeutów czuje się nieprzygotowana klinicznie – zwłaszcza, że istnieje zawodowy podział między dziedziny terapii par i terapii seksualnej z niewielkim tylko obszarem wspólnym. Terapeuci są zaniepokojeni samą treścią, obawiając się, że mogą urazić lub zawstydzić klientów lub że ten temat jest niewłaściwy lub że mogą być odbierani jako ingerujący w prywatną część życia klienta. Sami terapeuci również mają trudności z rozmową o własnej seksualności, co utrudnia zgłębianie tego obszaru z klientami. Tutaj naprawdę ma zastosowanie stare porzekadło: „Nie możemy zabrać klientów w teren, którego nie chcemy lub nie jesteśmy w stanie zwiedzić sami”.
Więc jak możemy pytać o seks?
Nawet jeśli wiesz, że pytanie o relację seksualną pary jest kluczową częścią procesu oceny, znalezienie odpowiednich słów lub odpowiedniego momentu może być bardzo trudne. Jak w większości pracy w modelu EFT, dobrze działa przejrzystość i bezpośredniość. Na pierwszym lub drugim spotkaniu pytamy parę:
- Jak ważne jest dla każdego z was, abyśmy rozmawiali o waszej więzi seksualnej podczas naszej wspólnej pracy?
- Czy chciałbyś/chciałabyś porozmawiać o tym jak się czujesz w sferze seksualnej waszego związku?
- Jak opisałbyś/opisałabyś wasz związek seksualny?
- W jaki sposób i kiedy seks jest źródłem bliskości i przyjemności dla każdego z Was?
Z naszego doświadczenia wynika, że pary najczęściej reagują na jeden z dwóch sposobów: oddychają z ulgą, ponieważ potrzebują porozmawiać o seksie, a terapeuta właśnie przełamał za nich lody; lub, alternatywnie, odrzucają to jako mało ważne „w tej chwili”. Może to być sygnał, że nie czują się jeszcze wystarczająco dobrze – z terapeutą, w procesie terapii, z partnerem – aby porozmawiać na ten delikatny temat. (Oczywiście może też być tak, że czują siędobrze w swoim związku seksualnym, ale nawet wtedy jest to nadal obszar wart poruszania). Jeśli nie chcą o tym teraz rozmawiać, możemy zaproponować, że w przyszłości zajmiemy się nim ponownie, przyjmując postawę opartąna szacunku i współpracy: „OK. Rozumiem. Macie inne, bardziej palące problemy, ponieważ dopiero zaczynamy naszą wspólną pracę. Ale czy byłoby w porządku, gdybym ponownie sprawdził z wami w trakcie naszej pracy, czy jest to coś, o czym warto porozmawiać później? ” Wartość tego pytania polega na tym, że otworzyłeś drzwi i para będzie wiedziała, że TY potrafisz o tym rozmawiać. Stworzyłeś również dla nich i samego siebie przyzwolenie na ponowne poruszanie tego tematu w dowolnym czasie w przyszłości.
“To nie ty, to JA”: kiedy terapeuta czuje się nieswojo.
Niemal każdy terapeuta ma najlepsze intencje i chce dobrze służyć swoim klientom, również w obszarze seksualności. Co zatem powinien zrobić terapeuta, kiedy rozmowa o seksie jest dla niego naprawdę niewygodna?
PO PIERWSZE, BĄDŹ EMPATYCZNY WOBEC SAMEGO SIEBIE. Najprawdopodobniej istnieją bardzo realne powody i doświadczenia, które spowodowały, że jest to dla Ciebie tak trudny temat. Czy możesz porozmawiać o tym, dlaczego tak jest z przyjacielem, kolegą, własnym terapeutą lub wyrozumiałym superwizorem? Dowiedz się, couruchamia w tobie tak silne reakcje (np. czy jest to sam temat, czy używanie jednoznacznego języka z klientami, czy jest to strach przed własnym dyskomfortem lub reakcjami, przed dyskomfortem klientów, własnym pobudzeniem, wyjściem na ignoranta… co konkretnie jest w tym przestraszające?). Spróbuj zrozumieć, dlaczego jest to niewygodne: jak się dowiedziałeś (lub nie) o seksie w okresie dorastania? Jakie otrzymałeś przekazy dotyczące seksu, rozmawiania o seksie? Czy znasz swoje bardziej skrywane postawy wobec seksu (tj. seks jest brudny, seks jest grzechem, seks jest tylko dla mężczyzny i kobiety, uprzejmi i profesjonalni ludzie nie rozmawiają o seksie w mieszanym towarzystwie itp.)?
PO DRUGIE, SPRAWDŹ SWOJE WŁASNE POSTAWY I PRZEKONANIA NA TEMAT SEKSU. Bardzo dobrym sposobem na poznania własnych doświadczeń, postaw, przekonań i reakcji na tematy seksualne jest udział w „SAR” – seminarium poświęconym ponownej ocenie postaw seksualnych (ang. Sexual Attitude Reassessment). SAR to zorientowane na proces, nieoceniające, ustrukturyzowane doświadczenie grupowe, które pozwala uczestnikom zgłębić i zrozumieć ich przekonania, postawy, wartości i uprzedzenia w sferze seksu i seksualności. Eksploracja i zrozumienie samego siebie zapewnia komfort, który ostatecznie sprzyja lepszym umiejętnościom komunikacyjnym, zarówno na poziomie zawodowym, jak i osobistym. AASECT.org to dobry adres, aby znaleźć warsztaty SAR na terenie Stanów Zjednoczonych, a wiele innych organizacji zajmujących się edukacją w zakresie zdrowia seksualnego oferuje takie warsztaty (w Polsce podczas szkoleń z zakresu seksuologii na początku kursu organizowane są warsztaty otwierające; oprócz integracji uczestników mają one za zadanie stworzyć przestrzeń do przyjrzenia się własnym postawom i blokadom w pracy terapeutycznej w obszarze seksualności i rozważenia rodzaju pracy własnej – psychoedukacja, terapia, superwizja – mającym wspomóc rozwój osobisty i zawodowy w tym zakresie – przyp.tłum.).
PO TRZECIE, EDUKACJA. Zdobywanie większej wiedzy na temat seksu poprzez warsztaty, kursy i czytanie to wspaniały sposób na zwiększenie pewności siebie i komfortu związanego z tymi tematami.
PO CZWARTE, PRAKTYKA. Ćwicz rozmawianie na temat seksu; jeśli masz partnera, rozmawiaj bardziej otwarcie o swoich własnych uczuciach, wartościach i upodobaniach seksualnych; dyskutuj na temat seksualności z przyjaciółmi, współpracownikami i twoim terapeutą. Poćwicz nazywanie rzeczy w obszarze seksu, używając różnego języka (zarówno medycznego, jak i slangu). W kolejnym artykule podzielimy się rodzajami pytań, które warto zadać podczas przeprowadzania wywiadu z klientami na temat seksualności. Niektóre z tych pytań mogą być niewygodne. Usiądź z przyjacielem lub przed lustrem, weź głęboki oddech i ćwicz zadawanie najtrudniejszych dla Ciebie pytań: Jakie są Twoje wczesne doświadczenia z masturbacją? Czy możesz mi opowiedzieć o swoim pierwszym doświadczeniu seksualnym? Jaką rolę odgrywają fantazje seksualne w Twoim / Waszym życiu seksualnym?
Dobra wiadomość jest taka, że rozmowa o seksie staje się łatwiejsza dzięki praktyce. Większość z nas łamie niepisane zasady lub tabu, otwarcie rozmawiając o seksie z sobą samym, z partnerem czy z klientami. Bądź prawdziwym bojownikiem terapii. Ty i Twoi klienci będziecie dzięki temu silniejsi.
Autorkami artykułu są: Lisa Blum – terapeutka, superwizorka EFT oraz dr Silvina Irwin – terapeutka, superwizorka i trenerka EFT z LA Center for EFT & the EFT Resource Center, USA
Artykuł został oryginalnie opublikowany po angielsku w newsletterze ICEEFT nr 46, lato 2020.
Tłumaczenie za zgodą ICEEFT (Międzynarodowe Centrum Doskonalenia w EFT).
Przetłumaczyła Małgorzata Pogorzelska – seksuolog kliniczny i psychoterapeuta, współzałożycielka Stowarzyszenia EFT Polska, absolwentka EFT Externship i Core Skills.
