.
Podczas Rozmowy Trenerów w listopadzie 2011 roku (darmowy webinar dla członków ICEEFT), kiedy wraz z Sue dyskutowałyśmy podstawy EFT, zaprezentowała ona 5 Podstawowych Ruchów EFT. Z jej zręcznością do używania metafor i wyjaśniania założeń, ten meta-proces EFT natychmiast stał się żywy i łatwy do zobaczenia.
Szukając sposobów, aby uczynić EFT łatwiejszym do uczenia, Sue zawsze mówiła: „Uczę studentów, że praktykowanie EFT jest jak tańczenie tanga – tak naprawdę jest tam tylko 5 podstawowych ruchów, które powtarzasz w kółko”. Potem elegancko i prosto mówiła o przebiegu tych ruchów.
Przebieg tych ruchów odpowiada na pytanie „I co dalej?”, które stawiamy podczas pracy z parami, na przykład:
- „Ok, mamy cykl i co teraz?”
- „O rany, dotarłam do pierwotnych emocji i co mam z tym zrobić?”
- „Jak i kiedy robię odegrania?”
Pięć Podstawowych Ruchów EFT (Tango EFT – przyp. tłum.)
Terapeuta EFT nieustannie:
- Odzwierciedla proces w tu i teraz – wewnątrz i pomiędzy (interakcja/kroki tańca/wzorzec i elementy emocji).
- Składa elementy emocji /pogłębia (rama przywiązaniowa – użyj emocjonalnych uchwytów).
- Aranżuje odegrania (jasne, proste przekazy – spójność).
- Przetwarza odegrania („Jakie to było uczucie powiedzieć to jej?”, “Jakie to uczucie o tym usłyszeć?”)
- Integruje – uprawomocnia – odzwierciedla proces (model siebie, model innych, związek z przywiązaniem).
Dodatkowo, używając tych podstawowych ruchów, aby prowadziły Cię podczas sesji, możesz ich używać, kiedy oglądasz własne nagrania, żeby zobaczyć, jak sobie radzisz, skupiając się na procesie. Kiedy pogubisz się podczas sesji, możesz wrócić do ruchu pierwszego, odzwierciedlania procesu w tu i teraz i wówczas wrócisz na właściwe tory – wiedząc dokładnie, gdzie jesteś i jaki ruch wykonać później.
Rozwińmy wymienione ruchy z niewielkim opisem i przykładem. Wszystkie przykłady pochodzą z nagrań do nauki EFT – seria EFT in Action oraz Shaping Change Events.
1. Odzwierciedlaj proces w tu i teraz (wewnątrz/pomiędzy), ten który masz przed sobą. („Co się tu dzieje, gdzie jesteśmy?”). Odzwierciedlaj: emocjonalny proces jednego z partnerów (na przykład, jak przechodzi od strachu do złości); obecną interakcję lub wzorzec negatywnego cyklu albo interakcję – co się właśnie stało w tym pokoju, jeśli jest to inne od negatywnego cyklu.
Przykład:
Sue: To, co słyszę teraz, to to, że ta dama mówi do Ciebie: „Nawet jeśli wpadamy w ten okropny wzorzec, który nas przeraża, to jest taki moment, w którym to, czego naprawdę potrzebuję Matt, to zapewnienia, że mnie kochasz.”
A Ty mówisz do swojej damy:
„Jakoś tak w tych kłótniach słyszę, że Cię rozczarowuję. Jakoś docieram w nich do miejsca, w którym chcę się wycofać. Chcę iść do swojej jaskini. Albo chcę walczyć, aby przejąć kontrolę i zatrzymać walkę. Chcę to naprawić, przejmując kontrolę”.
2.Eksploruj pierwotne, głębsze lub nowe emocje. EKSPLORUJ jest podkreślone, żeby zachęcić Cię do pozostania tam. Nie tylko dotrzyj do emocji, ale odzwierciedlaj ją wielokrotnie i pozostań przy niej – pogłębiaj i destyluj doświadczenie i znaczenia w kontekście przywiązania.
Przykład:
Sue: (Mówiąc do Matta, odzwierciedlając to, co powiedział) „Nie mogę tego zrobić. Utknąłem. Utknąłem pomiędzy ucieczką do mojej jaskini a walką z Tobą, utknąłem.” Czy to jest to, co chcesz mi powiedzieć? Pomóż mi Matt. Czy to jest to, co chcesz mi powiedzieć?”
Matt: Tak. Ponieważ myślę, że to, co się ze mną dzieje, to to, że słyszę wszystko, co mówi. Biorę to i wkładam do szufladki, ponieważ tak naprawdę potrzebuję ko-pilota, do którego mógłbym się zwrócić i zapytać. “Hej, co byś z tym zrobił?” Ale nie mam tego ko-pilota, więc muszę to podzielić na części, pooddzielać. I muszę naprawdę przeprocesować mój własny konflikt, że nikt nie robi tego za mnie. Nikt mi nie pomaga. Jak więc mogę z tego zrezygnować? Jak mogę – nie wiem, jak zareagować. Nie mogę tego zrobić. Słyszę cię, ale nie mogę tego zrobić.
Sue: Potrzebuję to zrozumieć, więc potrzebuję Ciebie, abyś mi w tym pomógł, ok?
Matt: Mhmm.
Sue: Podoba mi się ten obraz, że potrzebujesz ko-pilota… W pewnym sensie naprawdę Cię rozumiem, ponieważ wszyscy potrzebujemy ko-pilota, nieprawdaż? Tak? Mówisz: „Pomóż mi”. Trudno Ci o tym mówić, tak? Trudno o tym mówić?
Matt: Zawsze miałem ko-pilota. Podczas wojny…
Sue: Kogoś, na kim mógłbyś się oprzeć i do kogo mogłeś się zwrócić. Kogoś, kto był…, u kogo mógłbyś się upewnić, tak?
Matt: Kiedy sprawy stawały się naprawdę trudne, naprawdę niebezpieczne.
Sue: Tak właśnie. Aż tu nagle twoje doświadczenie jest takie, że znowu jesteś w niebezpieczeństwie. Znowu jesteś w niebezpieczeństwie. Twoja dama jest na Ciebie zła. Nie wiesz, jak to naprawić… Nie wiesz, jak to naprawić. Słyszysz, że jest rozczarowana, prawda? I nagle znowu jesteś w niebezpieczeństwie i nie masz żadnego ko-pilota i nie wiesz, co robić, tak?
Matt: Tak.
Sue: I to Cię przytłacza, Matt? To Cię przytłacza, tak?
Matt: Tak, to jest przytłaczające.
3. Zaaranżuj spójne odegrania – ujawnij partnerowi odczuwane pierwotne emocje (jak w punkcie 2 – powyżej).
Przykład:
Sue: Czy możesz jej powiedzieć? Bo to jest coś innego, jeśli to pochodzi ode mnie. Czy możesz jej powiedzieć? „Rhea, słyszę, że potrzebujesz tego zapewnienia, ale w tym momencie jestem złapany w konieczność natychmiastowego działania i nie wiem, co robić. Jestem przytłoczony.” Czy możesz jej to powiedzieć?
4. Przetwórz odegranie. Spędź czas z każdym partnerem, sprawdzając, jak to jest mówić i jak to jest słyszeć pierwotne emocje. Zajmij się ewentualnymi blokadami.
Przykład przetwarzania odegrania – Jak to jest to mówić/słyszeć?
Sue: Jak to jest teraz dla Ciebie jej to mówić?
Tim: Cóż, dość przerażająco. Ponieważ nie wiem, jaka będzie jej reakcja, a nie chcę mówić rzeczy, które mogą ją zranić.
Sue: Czy chcesz, abym Ci pomogła? (odwracając się do partnerki) Co się u Ciebie Linda dzieje, kiedy to mówi?
Przykład zajmowania się blokadą:
Sue: Więc jak to jest, gdy słyszysz od tego mężczyzny, że tak naprawdę jesteś dla niego niesamowicie ważna? Że kiedy rzuca się w tym ogromnym morzu samotności… i ta ciemność, to ciche ciemne miejsce zaczyna do niego przychodzić, że Ty wtedy jesteś jego bezpieczeństwem. O ironio! Z tego powodu staje się tak drażliwy i się zamyka, ale Ty jesteś światłem w tym świecie. Naprawdę na Ciebie liczy i wpada w okropną panikę, że może Cię tam nie ma. To duża sprawa, prawda? To naprawdę nowe, to w pewnym sensie stawia rzeczy do góry nogami, czyż nie?
Linda: Tak, ponieważ jesteśmy razem od ponad 13 lat i nigdy nie myślałam o tym w ten sposób. Niestety bardzo negatywnie zaczęłam patrzeć na to, dlaczego robi to, co robi. Wcale nie z tej perspektywy. Jest to więc bardziej pozytywne i jest trochę przytłaczające poznawczo, aby nawet tego spróbować.
Sue: Cóż, nie idźmy tam poznawczo. Pozostańmy przy tym uczuciu.
Linda: Dobrze.
Sue: Jak to jest czuć, słyszeć od tego mężczyzny, że jesteś dla niego tak ważna, że w rzeczywistości wpada w te przerażające zachowania – przerażające dla Ciebie, ponieważ jesteś dla niego tak ważna. Liczyć się tak bardzo… Na tamtym krześle siedzi ktoś, kto tak bardzo Cię potrzebuje, dla kogo jesteś tak ważna. Jak to jest dla Ciebie Linda?
Linda: Cóż, czuję się trochę przerażona.
5. Podsumuj całość lub inaczej mówiąc, „Zawiąż kokardę” w procesie, który właśnie ukończyłeś, wykonując podstawowe ruchy od 1 do 4. Pozwala to zintegrować, uprawomocnić i odzwierciedlić proces. Sue sugeruje, że to podsumowanie może obejmować obraz siebie i partnera i doświadczenie relacyjne. „Wiązanie kokardy” to ruch na poziomie metaprocesu – w którym przeglądasz się temu, co robiłeś podczas sesji, aby dotrzeć do tego nowego sposobu rozumienia. Daje to klientom kolejną powtórkę i możliwość usłyszenia ponownie, w jaki sposób poszczególne elementy (obraz siebie / obraz partnera, pierwotne emocje i wywołana reakcja) ich negatywnego cyklu pasują do siebie. To także bardzo dobry sposób na zakończenie sesji.
Przetwarzanie odegrania:
Sue: Czujesz się z nim emocjonalnie połączona, blisko, kiedy Ci to mówi?
Linda: Tak, absolutnie.
Sue: Nie chcesz, żeby cierpiał.
Linda: Nie, nie chcę i chcę, aby to zostało naprawione tak samo jak ty. Dlatego tu jesteśmy i wiem, jaką bliskość możemy mieć. Znam bliskość, jaką mieliśmy, i nienawidzę, tak myślę, pułapek, które stworzyliśmy, aby spróbować przetrwać to czy cokolwiek innego, nie wiem.
Zawiązywanie kokardy – integrowanie:
Sue: To trudne, bo wiesz John, jeśli postawię się na Twoim miejscu, mogę sobie wyobrazić, że czuję się tak, jak ty i czuję, że im bardziej zależałoby mi na Lindzie, im ważniejsza byłaby dla mnie, tym trudniejsze byłoby to dla mnie. Kiedy mówisz o tym w taki sposób…, słyszeć, że w jakiś sposób jestem…, jest coś, czego dla niej nie robię lub jest jakiś sposób, w jaki ją rozczarowuję. Im byłaby dla mnie ważniejsza, tym trudniej byłoby mi naprawdę stanąć i naprawdę to przyjąć. To trochę ironiczne. Ironiczne jest również to, że wydaje się, że to dlatego, że jesteś dla niej tak ważny, że tak bardzo chce Ciebie i bliskości z Tobą. Dlatego domaga się, mówiąc do Ciebie: „Hej John, gdzie jesteś, gdzie jesteś, chcę Cię i tej więzi”, ale ty słyszysz, że jest rozczarowana.
Przykład zakończenia sesji:
Sue: Opowiedzieliście tu sobie nawzajem o swoich głębokich emocjach. Zaryzykowaliście. Matt, nie tylko wylądowałeś helikopterem podczas tej sesji. Wyszedłeś i powiedziałeś tej damie o swoich uczuciach. Byłeś bardzo szczery. Mówisz: „Utykam. Utykam w tamtym momencie i nie wiem, jak zareagować, ponieważ mój mózg jest zaabsorbowany czymś innym.”
Twoja partnerka otworzyła się i powiedziała Ci, czego naprawdę potrzebuje. Wykonaliście tutaj mnóstwo niesamowitej pracy…
Mam nadzieję, że widzicie ryzyko, które oboje podjęliście. Mam nadzieję, że oboje czujecie się dobrze z ryzykiem, które tutaj podjęliście. Podjęliście niewiarygodne ryzyko. Potrzeba do tego dużo odwagi. Nie robisz tego, jeśli tak naprawdę nie zależy ci na partnerze.
Następnym krokiem, po zakończeniu podsumowania lub powiązaniu modeli siebie i innych z procesem w tu i teraz, pierwotnymi emocjami i tendencjami do działania, jest powrót do pkt.1 powyżej i odzwierciedlenie obecnego procesu. Korzystając z powyższego przykładu, gdyby sesja nie kończyła się w tym momencie, Sue mogłaby przenieść się do Ruchu 1 Tanga, mówiąc coś w stylu: „Widzimy, jak oboje naprawdę dbacie o siebie nawzajem, a ten taniec między Wami trzymał Was w utknięciu. Więc Rhea, chciałabym z Tobą sprawdzić – co się z Tobą dzieje teraz, gdy widzimy, jak ten negatywny cykl rozgrywa się w Waszym związku? Wyglądasz na bardzo smutną”. (Następnie przeszlibyśmy do Ruchu 2 Tanga)
Podsumowując, 5 Podstawowych Ruchów EFT to usystematyzowany proces do wielokrotnego powtarzania podczas każdej sesji. Korzystanie z tych ruchów może pomóc nie tylko utrzymać koncentrację na procesie, ale także wiedzieć, czy powinieneś skupić się na aspekcie interpersonalnym czy intrapsychicznym i jak przełączać się między nimi. Możesz również użyć tych ruchów jako kotwicy, aby pomóc sobie zmienić kierunek, jeśli utkniesz w sesji oraz zauważyć swoje obszary do rozwoju podczas przeglądania nagrań. Mam nadzieję, że Ci się spodoba „Tańczenie Tanga EFT” tak samo jak mnie – to jedyne tango, jakie znam i ma ono wspaniały rytm.
Autorka artykułu jest Rebecca Jorgensen – ceryfikowany superwizor i trener EFT z San Diego Center for Emotionally Focused Therapy
Artykuł został oryginalnie opublikowany po angielsku w newsletterze ICEEFT nr 16, zima 2012/2013. Tłumaczenie za zgodą ICEEFT (Międzynarodowe Centrum Doskonalenia w EFT).
Przetłumaczyła Marta Czarnecka-Iwańczuk – psycholog kliniczny i psychoterapeuta, członek PSEFT, absolwentka szkoleń EFT Externship i Core Skills.
