Para przychodzi do twojego gabinetu i jedną z głównych skarg jednego z partnerów jest to, że drugi odwraca się od niego, aby uzyskać w inny sposób ukojenie, komfort lub poczucie więzi emocjonalnej. Skargi te mogą wydawać się niepozorne – jak „Moja ukochana dzieli się naszymi problemami ze swoją siostrą”. „Bardziej dba o psa niż o mnie”. „Spędza zbyt wiele czasu w biurze i zawsze odbiera telefony z pracy, nawet podczas naszego czasu rodzinnego”. Czasem urastają one do dużych kwestii, takich jak „Martwię się, że mój partner ma romans”. Są to sytuacje, w których jeden z partnerów jest uwrażliwiony, kiedy ten drugi zwraca się ku czemuś lub komuś innemu. Wrażliwość pierwszego partnera obnaża jego poczucie niepewności w relacji i ujawnia szczególny rodzaj bolesnego miejsca w narzekającym partnerze, zidentyfikowany jako konkurencyjne przywiązanie.
Konkurencyjne przywiązanie jest definiowane jako zagrożenie dla bezpiecznej więzi, definiowane jako sytuacja, kiedy jedna osoba w związku odwraca się od tego związku w kierunku kogoś lub czegoś innego, aby zaspokoić potrzeby emocjonalne i/lub potrzeby przywiązaniowe, a czas oraz uwaga poświęcana innej osobie czy rzeczy / aktywności są doświadczane przez partnera jako czynniki konkurencyjne dla ich związku. W zależności od tego, jak często i ku czemu dana osoba zwraca się poza związek, może to powodować frustrację, zranienie lub odłączenie emocjonalne drugiego partnera.
Partner może postrzegać różne działania lub zaangażowanie emocjonalne swojego partnera jako konkurencyjne przywiązanie. Niektóre z tych emocjonalnych inwestycji lub działań partnera mogą być w rzeczywistości pozornymi więziami, które tylko przypominają ukojenie, przynależność lub pocieszenie – potrzeby, których zaspokojenie zapewniałby bezpieczny związek. Efektem takich działań może być zwiększony niepokój w związku, w którym przywiązanie zmienia się z bezpiecznego na pozabezpieczne lub takie, w którym brak poczucia bezpieczeństwa więzi zostaje dodatkowo wzmocniony. Różne typy konkurencyjnego przywiązania będą miały różny potencjał niesienia zagrożenia. Niedawne badania przeprowadzone na potrzeby pracy doktorskiej Anabelle Bugatti wykazały jednak wyraźny związek pomiędzy obawą partnera o konkurencyjne przywiązanie, bezpieczną więzią i satysfakcją ze związku. Te ważne badania ujawniają, że im bardziej wzmacnia się konkurencyjne przywiązanie, tym bardziej spada poczucie bycia w bezpiecznej relacji, a im bardziej wzrasta niepewność przywiązania, tym bardziej spada satysfakcja ze związku.
W świetle tych wyników badań, klinicyści i edukatorzy w obszarze relacji mogą zacząć skupiać swoją uwagę w ramach przywiązania na istotnych dla praktyków aspektach, które mogą terapeutycznie rozwiązywać problem konkurencyjnych więzi. Pierwszą rzeczą jest dobra ocena pod kątem obecności konkurencyjnego przywiązania. Oto kilka przykładowych pytań, które można wykorzystać w oparciu o Competing Attachment Scale (CAS; Bugatti, Reid, & Jorgensen, 2015):
- Czy czujesz, że musisz rywalizować lub współzawodniczyć z zajęciami lub związkami, w które angażuje się twój partner?
- Czy czujesz, że twój partner zwraca się gdzie indziej, aby zaspokoić swoje potrzeby, zamiast zwracać się do ciebie?
- Czy często czujesz się zraniony przez to poczucie rywalizacji o „bycie ważnym” w twoim związku z partnerem?
- Jak często czujesz, że konieczność konkurowania o znaczenie negatywnie wpływa na twoją zdolność do stworzenia zdrowej więzi z partnerem?
Dodatkowo, jeśli ocena wykaże, że konkurencyjne przywiązanie jest częścią trudności w relacji, wtedy można zastosować interwencje podczas oceny cyklu, które podkreślają destabilizujący i zagrażający wpływ takich rywalizujących więzi na bezpieczeństwo i satysfakcję w związku.
Mamy nadzieję, że te badania mogą pomóc w promowaniu bardziej autentycznego dzielenia się między partnerami ich obawami i utknięciami związanymi z konkurencyjnym przywiązaniem na początku procesu terapii, i w ten sposób wspierać budowanie satysfakcjonujących relacji i bezpiecznego przywiązania.
Autorkami artykułu są: Rebecca Jorgensen – certyfikowana trenerka EFT związana z San Diego Center for EFT w USA oraz Anabelle Bugatti – certyfikowana terapeutka i superwizorka EFT z Nevady w Teksasie, w USA.
Artykuł został oryginalnie opublikowany po angielsku w newsletterze ICEEFT nr 40, zima 2018/2019. Tłumaczenie za zgodą ICEEFT (Międzynarodowe Centrum Doskonalenia w EFT).
Przetłumaczyła Joanna Gruszczyńska – terapeutka systemowa w trakcie certyfikacji w Wielkopolskim Towarzystwie Systemowym, założycielka Wielkopolskiego Centrum Terapii Par i Rodzin w Poznaniu, absolwentka szkolenia EFT Externship i Core Skills.
