Pary, które czują się bardziej „podłączone” seksualnie często są bardziej podłączone emocjonalnie i czują się bardziej spełnione w partnerstwie. Seks może być bogatym, wielopłaszczyznowym źródłem przyjemności, radości, intymności, połączenia i zabawy dla par. Z drugiej strony, jest także obszarem dużej wrażliwości. Może być areną bliskości i budowania więzi, ale otwiera również partnerów na doświadczenie wstydu, bólu, strachu i niepewności.
Seksualne odłączenie może przybierać różne formy – jeden z partnerów domaga się kontaktów seksualnych, podczas gdy drugi wycofuje się z nich; oboje partnerzy zamykają się seksualnie i tworzy się wielka przepaść dystansu i milczenia; albo partnerzy uprawiają seks z poczucia obowiązku i strachu, co skutkuje poczuciem samotności i dystansu. W tych odłączonych obszarach, wewnętrzny model siebie związany z poczuciem wartości i atrakcyjności łatwo się uruchamia. Seks i ekspresja seksualna stają się papierkiem lakmusowym czyjegoś poczucia wartości: Czy jestem wart miłości? Czy jestem wart pocieszenia, troski i przyjemności? Teoria przywiązania mówi nam, że jest to kluczowy moment zagrożenia – kiedy dzwoni wewnętrzny alarm, aktywując strategie przywiązaniowe aby zarządzać i regulować poziom dystresu. Jak wiemy, strategia, jakiej użyje jeden partner, aby poradzić sobie z tym zagrożeniem, jest dokładnie tym, co wciągnie partnera jeszcze głębiej w negatywny taniec pary.
Niektóre pary mogą doświadczać bezpiecznej więzi w swoim związku i jednocześnie doświadczać unikania, niepewności i rozłączenia w obszarze seksu. To może być bardzo niepokojące dla pary, która czuje się blisko i jest podłączona na wiele innych sposobów, ale czuje się zdystansowana w sferze seksualnej. Odłączenie seksualne może być przerażające dla par – jak egzystencjalne zagrożenie dla przetrwania ich relacji.
Pracując z parami doświadczającymi seksualnego dystresu, terapeuta EFT będzie robił to, co już wiemy, jak robić – będzie pomagał parze zrozumieć systemową naturę ich seksualnego tańca (cyklu) i pomagał każdemu z partnerów wysyłać jaśniejsze sygnały dotyczące obaw i potrzeb przywiązaniowych, które są wyzwalane poprzez ich kontakty seksualne.
Poniżej wykorzystujemy dobrze nam znane ze śledzenia cyklu pary strategie przywiązaniowe do analizy obszaru seksualnego.
STRATEGIE PRZYWIĄZANIOWE
- Bezpieczna: Sięgam do Ciebie i mówię Ci, że tęsknię za Tobą – że chcę się kochać lub być z Tobą seksualnie. LUB Mówię Ci, że czuję się zraniony i potrzebuję Ciebie/ tęsknię za Tobą/pragnę Cię; że się obawiam tego, że już mnie nie chcesz, że nie jestem już dla Ciebie atrakcyjny i potrzebuję zapewnienia (że jest inaczej).
- Lękowa/Protestująca; Zezłoszczona/Krytykująca: Wściekam się, konfrontuję Cię i mówię: „Co jest z Tobą nie tak? Nie zachowujesz się jak kobieta/mężczyzna. Masz problem. Jesteś oziębły/ chcesz tylko seksu.” LUB Lękowy domaga się seksu, aby udowodnić swoją wartość i czuć się pożądanym lub mieć poczucie bezpieczeństwa swojego miejsca w związku.
- Unikająca/Zamykająca się: Odwracam się, studzę swoje potrzeby i pragnienia seksualne; czuję się bezradny. Nie pozwalam sobie już na tęsknotę; Wyłączyłem swoją seksualność. To jest zbyt przerażające by pragnąć seksu, a jeśli nawet uprawiam seks, wydaje się on być odegraniem i obowiązkiem, oderwanym od prawdziwego emocjonalnego doświadczenia czy zaangażowania.
ŚLEDZENIE CYKLU
Jest prosty i bezpośredni sposób, aby poznać seksualny cykl pary. Zapytaj o sygnał, który rozpoczyna taniec: Powiedzcie mi o ostatnim razie – lub o jakimkolwiek razie, który pamiętacie, kiedy nie poszło zbyt dobrze w seksualnym obszarze Waszego związku.
Parę, która od dawna nie uprawiała seksu, możesz zapytać o ostatni raz, kiedy świadomie pożądali partnera lub mieli świadomość braku intymności seksualnej i co z tym wtedy zrobili. Parę, która ma bardziej jawny konfliktowy cykl dotyczący seksu, możesz zapytać o ostatni raz, kiedy nie poszło dobrze w inicjowaniu i odpowiadaniu na chęć zbliżenia seksualnego. Terapeuta układa wówczas doświadczenie emocjonalne każdego z partnerów, rzucając światło na emocje związane z przywiązaniem, które poprzedzały ich „krok” w tańcu odłączenia. Układanie emocji bierze pod uwagę SYGNAŁ (co go włącza?); OCENĘ POZNAWCZĄ (znaczenie, które zostało mu nadane w tym momencie); EMOCJE NA POWIERZCHNI i EMOCJE POD SPODEM (przywiązaniowe emocje wtórne i pierwotne; DOZNANIA Z CIAŁA; i TENDENCJĘ DO DZIAŁANIA.
Rozwińmy to:
SYGNAŁ: Wyłap SYGNAŁY, które wprawiają w ruch negatywny cykl. Sygnały są często oczywiste i jawne, ale mogą też być prawie niedostrzegalne (i wciąż mieć duży wpływ). Seks i seksualność są ucieleśnione, a sygnały są bez trudu postrzegane na poziomie ciała: napięcie w mięśniach, kiedy jedna osoba sięga po drugą, sztywność w łóżku, kiedy jeden z partnerów milcząc ma nadzieję, że ten drugi nie zainicjuje seksu; delikatny opór na przytulenie; napięcie w wargach z obawy, że ten pocałunek lub przytulenie związane będzie z przekazem, że chcą seksu. Sygnały pochodzące z ciała szybko rejestrowane są jako odrzucenie ze strony odbierającego je partnera. Sygnały mogą też nie być wcale takie subtelne – jak w przypadku jawnego odtrącenia- kiedy jeden z partnerów sięga po seks, ale spotyka się ze złością, odrzuceniem, krytyką lub obronnymi wymówkami czy wycofaniem.
DOZNANIA Z CIAŁA: Eksplorowanie doznań z ciała partnera w odpowiedzi na sygnał jest szczególnie ważne w rozszyfrowywaniu seksualnego cyklu pary, ponieważ seksualności uczymy się i doświadczamy poprzez ciało. Partnerzy mogą nie potrafić wyrazić słowami emocji związanych z ich doświadczeniami, ale mogą być w stanie wskazać lub opisać „ucieleśnioną” świadomość swojej reakcji na dotyk partnera, określone spojrzenie, a nawet wisceralne doświadczenie ciepła ciała partnera czy jego oddechu. Stworzenie przestrzeni na eksplorowanie doznań z ciała w procesie odkrywania cyklu seksualnego jest niezmiernie pomocne dla dalszego zrozumienia ocen partnera i jego emocjonalnego doświadczenia.
OCENY: Te momenty są bogate w znaczenie dla partnerów, oceny mają ogromny wpływ na uczucia, które partnerzy żywią wobec siebie samych, partnera i związku. Dobrym pytaniem, aby wydobyć oceny jest: Co Ci to mówi, kiedy Twój partner odsuwa się, kiedy Ty nachylasz się do pocałunku? Co mówisz wtedy sobie, że to zachowanie mówi o Tobie? I co to mówi o Waszym związku?
Te sygnały przywiązaniowe uderzają w poczucie wartości i bycia pożądanym każdego partnera oraz powodują, że partnerzy łatwo zaczynają rozpatrywać negatywne możliwości dotyczące ich związku. Zadaniem terapeuty jest ujawnienie tych ocen.
Jakie znaczenie nadaję naszemu dystansowi?
Co mówię sobie o TOBIE? Być może …
- już mnie nie chcesz
- już się mną nie interesujesz i chcesz mnie zostawić
- coś jest z Tobą nie tak seksualnie
Co mówię sobie o SOBIE samym?
- Nie jestem atrakcyjny, godny pożądania
- Nie można mnie kochać
- Coś jest nie tak ze mną seksualnie,; zawodzę Cię jako partner
Co mówię sobie o NAS?
- Nie damy rady
- Coś jest z nami nie tak, jesteśmy zniszczeni seksualnie
TENDENCJA DO DZIAŁANIA: Kiedy partnerzy nie czują się seksualnie podłączeni, pokazujemy, jakie działanie podejmuje każdy z partnerów w takich momentach i nazywamy ich „kroki” w tańcu odłączenia. W tym procesie uwaga jest kierowana na strategie przywiązaniowe każdego z partnerów.
Kiedy nie czuję się blisko i nie jestem seksualnie podłączony do Ciebie, wówczas (przykłady zachowań):
- Narzekam na nasze życie seksualne
- Złoszczę się i irytuję na Ciebie
- Próbuję zaangażować się seksualnie nawet, jeśli Ty nie jesteś na to otwarty
- Staram się zaimponować Ci seksualnie i zainteresować Cię
- Poddaję sie i wycofuję
- Zajmuję uwagę innymi rzeczami
- Podkreślam, że to nie jest problem i/lub robię się defensywny
- Wychodzę poza związek (flirtowanie, romanse, porno), aby zrealizować swoje potrzeby
GŁĘBOKIE DOŚWIADCZENIE EMOCJONALNE: Następnie badamy rdzenne emocje przywiązaniowe, które znajdują się pod powierzchniowymi emocjami i reakcjami, takie jak smutek z powodu bycia samotnym, ból odrzucenia, lęk przed byciem porzuconym, przekonanie, że jest się niekochanym i niechcianym.
Tak jak śledzenie relacyjnego cyklu pary, śledzenie cyklu seksualnego i ujawnianie go pozwala parze zobaczyć, co się dzieje, zatrzymać to i popracować nad traktowaniem siebie nawzajem z większą wrażliwością i responsywnością. Kiedy to się stanie, partnerzy będą mogli mieć korektywne doświadczenie bycia widzianym, słyszanym, otrzymywania opieki partnera, co przerwie negatywną spiralę i wzmocni ich więź.
Autorkami artykułu są: dr Silvina Irwin, terapeutka, superwizorka i trenerka EFT oraz dr Lisa Blum, terapeutka i superwizorka EFT z Centrum EFT w Los Angeles, USA
Artykuł został oryginalnie opublikowany po angielsku w newsletterze ICEEFT nr 47, jesień 2020. Tłumaczenie za zgodą ICEEFT (Międzynarodowe Centrum Doskonalenia w EFT).
Przetłumaczyła Marta Czarnecka-Iwańczuk – psycholog kliniczny i psychoterapeuta, współzałożycielka Stowarzyszenia EFT Polska , absolwentka EFT Externship i Core Skills.
W pierwszym artykule z tej serii badaliśmy, jak rozmawiać otwarcie i skutecznie o seksie z naszymi klientami: Porozmawiajmy o seksie (nawet jeśli jest trudno)
